Rol gemeenteraad

Waar werken we aan?

Hoe kunnen gemeenten in het sociale domein intern beter samenwerken, en hun gemeenteraad beter ondersteunen? Dat is de vraag die dit traject onderzoekt.

Vernieuwen van de manier waarop de gemeenteraad haar rol als kadersteller en controleur invult in het sociaal domein, dat is ons doel. Daarbij maken we optimaal gebruik van de kracht van de samenleving. Ons uitgangspunt: betere informatievoorziening en een goed samenspel tussen raad en college zodat zij goed kunnen sturen.

Waarom werken we hieraan?

Sinds de transformatie zijn de taken in het sociaal domein overgegaan van het Rijk naar gemeenten. De gemeenten (raad, college en ambtelijke organisatie) kregen hiermee een andere rol: zowel in het beleidsproces als op de inhoud. Veel gemeenten zoeken nog naar de juiste invulling van die rol. Ze hebben zeker stappen gezet, maar het proces van samenwerking en ondersteuning van de gemeenteraad zijn vaak nog niet wezenlijk veranderd.

Hoe werken we hieraan?

We hebben verkennende gesprekken gevoerd met raadsleden, griffies en wethouders. Hieruit hebben we een aantal dingen geleerd:

• De verantwoordelijkheden van de gemeenteraad zijn enorm toegenomen sinds de transitie sociaal domein.
• De complexiteit van de vraagstukken is toegenomen.
• De informatie is toegenomen. De beschikbare informatie is daarbij vaak kwalitatief onvoldoende (onvolledig, gedateerd, niet onderbouwd, overtollig).
• Raadsleden ervaren gebrek aan noodzakelijke kennis.
• Raadsleden vinden dat zij (te) laat worden betrokken bij beleidsontwikkeling (kadervorming).
• Raadsleden willen inwoners graag meer betrekken, of een andere rol geven in de lokale democratie. Op verschillende plaatsen experimenteren ze hier al mee.

Met ongeveer vijf gemeenten richten we het proces van samenwerken op een innovatieve manier opnieuw in. Daarbij kijken we naar hoe de gemeenten signaleren, kaderstellen, volgen en controleren. We willen hier graag ook inwoners, maatschappelijke organisaties, het college van b&w en anderen bij betrekken.

De gemeenten bepalen zelf het maatschappelijke thema waarmee ze willen experimenteren. Vanuit het programma begeleiden we de stappen en stellen we de meest relevante feiten en cijfers beschikbaar. Hiermee verbreden we het gedachtegoed van alle gemeenten in Nederland.

We doen onderzoek naar de beste methodes om informatie op te halen. Zo organiseren we een werkconferentie met raadsleden, beleidsmakers en anderen om een goede invulling te vinden voor de rollen van de gemeenteraad en een goede samenwerking met het college. Ook werken we met de Werkplaats Sociaal Domein Flevoland aan een instrument om de informatiepositie van gemeenteraden kwalitatief te versterken.

Meer informatie?

Lees het artikel: Gemeenteraden kritisch over informatievoorziening sociaal domein.

Begin 2020 werd het traject afgerond. Lees onder het eindartikel en de infographic die het traject opleverde. Ook maakten we de podcast.Transformatie van de gemeenteraad.

Vragen? Neem contact op met Robert-Jan Ritsema (rjritsema@almere.nl).