Pilots voor langdurig inactieve mensen: 'Activeer vanuit nieuw vertrouwen’
Op een nieuwe manier mensen activeren, dat beogen de pilots Participatie en Zorg. Helmond, Leiden en Tilburg beproefden de aanpak, die uitgaat van de behoeften van de inwoner. Tijdens de eerste van drie webinars, op 9 september, kwamen de ervaringen en uitkomsten van de drie gemeenten aan bod. ‘Deze mensen zijn hun vertrouwen kwijt. In zichzelf en in de instanties.’
‘Met luisteren kom je een heel eind’, zegt de coach in de film over de Tilburgse aanpak. De woorden luisteren en vertrouwen klinken vaker tijdens het webinar. De benadering van de groep langdurig inactieve mensen, vanuit de pilots Participatie en Zorg, is intensief, persoonlijk, vrijwillig en integraal. Dat hebben de pilots in Tilburg, Leiden en Helmond met elkaar gemeen.
De begeleiders of coaches voeren zeer frequent open, persoonlijke gesprekken met deelnemers. Alle leefgebieden worden daarbij in kaart gebracht. ‘De werkende bestanddelen, die andere gemeenten ook kunnen gebruiken, zijn onder meer werken aan vertrouwen‘, vertelt onderzoeker Lennart de Ruig. ‘Neem daarnaast de tijd: het kan vijf keer duren voordat je ‘binnen’ bent. Zorg voor één aanspreekpunt en mogelijkheid tot laagdrempelig contact, zoals via WhatsApp. En werk integraal: alle leefgebieden doen ertoe.’
Deze mensen zijn hun vertrouwen kwijt. In zichzelf en in de instanties.
Kopje koffie
De aanpak is een breuk met eerder beleid, toen de doorgeleiding naar (betaald) werk het doel was. In plaats daarvan zijn de wensen en behoeften van deelnemers leidend. De ene deelnemer wil graag een keer een kopje koffie drinken in het buurthuis, een ander wil hulp om te gaan sporten. Vrijwilligerswerk, thuiszorg, schuldhulpverlening, doorverwijzing naar de huisarts of taallessen zijn mogelijk, maar deelnemers aan de aanpak moeten het zélf willen.
De drie pilots werden de afgelopen jaren uitgevoerd en zijn nu door de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Volksgezondheid en Binnenlandse zaken -geëvalueerd.
‘Eerlijk is eerlijk, deze groep was uit beeld geraakt’, zegt de Tilburgse wethouder Arbeidsparticipatie Esmeh Lahlah. ‘Deze mensen zijn hun vertrouwen in de instanties kwijt. Dat herstel je alleen door veel te luisteren.’
Financiering
Lof is er voor de aanpak, zorgen zijn er over voortzetting van de aanpak na de pilotfase. Hoe zit het met de financiering, vraagt een deelnemer aan het webinar. En is er het risico dat deze groep weer wordt vergeten als door de corona-pandemie het land weer in een economische recessie belandt? Lahlah richt zich tot Carry Goedhart, directeur Participatie en decentrale voorzieningen SZW en iid van de programmaraad Programma Sociaal Domein: ‘Laat ons als gemeenten niet zoeken naar de middelen om deze aanpak voort te zetten’.
Goedhart geeft aan dat er geld is, ook uit het coronapakket. Maar ze benadrukt dat meer onderbouwing van de aanpak belangrijk is: ‘Hoe kil het ook klinkt, we hebben business cases nodig. Hoeveel geld bespaar je met deze intensieve, integrale aanpak?’
‘Laten we niet dezelfde fout maken als bij de vorige recessie’, zegt Erik de Vries, wethouder Sociale zaken in de gemeente Helmond. Wethouder Yvonne van Delft van de gemeente Leiden is optimistisch: ‘Er is nu meer oog voor integraal werken. Ook bestuurlijk. We dachten dat het goed was om mensen in de bijstand met rust te laten, voor hun eigen welzijn. Maar we zijn opgehouden met luisteren. Die fout zullen we hoop ik niet zo snel opnieuw maken.’
Op 6 oktober vindt het volgende webinar plaats. Lees meer op de website van Overheid van Nu
Hoe kil het ook klinkt, we hebben business cases nodig