Online bijeenkomst City Deal Eenvoudig Maatwerk: leren van terugkerende knelpunten

Maatwerk begint met goed luisteren naar de ervaringen van mensen die niet of onvoldoende zijn geholpen. 

Met Gezichten van een onzeker bestaan heeft de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving daarom 15 mensen aan het woord gelaten die vertellen over hun leven en wat hulpverlening wel en niet voor hen heeft betekend. Tim S Jongers was een van de auteurs en trekt lessen uit deze levensverhalen. 

De Tilburgse wethouder Esmah Lahlah wilde niet alleen luisteren, maar het zelf ook ervaren. Ze heeft een maand in de bijstand gezeten om te merken wat dat met haar deed. Ze vertelt welke conclusies ze daaruit getrokken heeft voor het beleid van de gemeente.

Carry Goedhart, directeur Participatie en Decentrale Voorzieningen bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, laat zien hoe het Ministerie wil leren van deze verhalen van onderop. 

Het afgelopen jaar hebben we geprobeerd de terugkerende knelpunten met actieonderzoek in beeld te brengen en er structurele oplossingen voor te verzinnen. Dat noemen we derde orde leren.

In het Maatwerk Magazine doen we verslag van onze actieonderzoeken: naar de fraudefuik, naar manieren om dakloze jongeren bestaanszekerheid te bieden, naar een betere samenwerking tussen gemeenten en zorgverzekeraars. Want alleen als we op het niveau van het systeem de knelpunten aanpakken, kan maatwerk eenvoudiger worden.

In deelsessies staan we stil bij de terugkerende knelpunten die de verschillende deelnemende steden van de City Deal hebben ontdekt in hun actieonderzoeken.

We sluiten de sessie agenderend af. In de actieonderzoeken proberen de gemeenten voor terugkerende knelpunten oplossingen te vinden. Tegelijkertijd zijn er kwesties die veranderingen vragen in regelgeving. In de slotsessie inventariseren we de agenda met Arre Zuurmond, tot voor kort de ombudsman van de Metropoolregio Amsterdam.

Programma

13:30: Digitale inloop

13:45 : Opening door Pieter Hilhorst, landelijke projectleider

14:00: Rondetafelgesprek met Esmah Lahlah (Tilburg), Tim S Jongers (Raad voor Volksgezondheid en Samenleving) en Carry Goedhart (ministerie van SZW)

14:30: Korte pauze 

14:40: Uiteen in groepen: maatwerk in de praktijk 

1. Onder de 23, te jong voor bestaanszekerheid?

‘Geen jongeren op straat’; de landelijke ambitie die door gemeenten graag wordt omarmd, maar hoe? Deze vraag stelden we ons in het actieonderzoek dak- en thuislozen jongeren, waaraan de gemeenten Amsterdam, Tilburg, Delft, Utrecht en Den Haag deelnamen.

Een belangrijke focus lag op de bestaanszekerheid voor jongeren tussen de 18 en 23 jaar, zonder stabiele thuissituatie. Volgens de wet zijn ouders nog financieel verantwoordelijk tot kinderen 21 jaar zijn. Maar wat gebeurt er als die uit beeld zijn? De bijstand van 255 euro per maand tot 21 jaar is niet toereikend en deze jongeren hebben tot 23 jaar nog geen recht op toeslagen.

2. Fraudefuik

Vanuit Amsterdam en Utrecht is er een actieonderzoek gedaan naar het voorkomen van een fraudefuik. 
De aanname hierbij is dat kwetsbare mensen meer afhankelijk zijn van overheidsvoorzieningen en bijbehorende regels. Hierdoor hebben zij meer kans verstrikt te raken in deze regels en kunnen zo (onbedoelde) fouten maken. Bij het maken van een misstap stapelen de problemen op waardoor zij nog kwetsbaarder worden. Hoe kunnen we mensen uit de fraudefuik helpen of dit voorkomen?
 

3. Hokken, fokken, gokken

Inwoners die een uitkering krijgen vanuit de participatiewet, moeten tijdig doorgeven als er een wijziging is in hun persoonlijke situatie is die van invloed kan zijn op de hoogte van hun uitkering. De gemeente Leeuwarden, Enschede, Almelo, Twenterand en Dinkelland-Tubbergen, constateren dat dit vaak niet of te laat wordt doorgegeven. Vanuit onwil, maar ook onwetendheid. Gevolg: er moet geld worden teruggevorderd samen met een eventuele boete. 

Met actiegericht onderzoek, zijn de deelnemende gemeenten op zoek gegaan naar manieren hoe te voorkomen dat inwoners niet aan de inlichtingenplicht voldoen. Hoe maatwerk kan worden geleverd bij verstrekkende gevolgen. 
 
Vanuit data en casussen kijken we naar de praktijk en vanuit deze praktijk kijken we naar waar we in vastlopen en hoe we dat kunnen doorbreken. Ook wordt ook een casus gedeeld over hokken, waarbij het spanningsveld tussen de kostendelersnorm en de gezamenlijke huishouding wordt besproken.
 

4. Wie betaalt wat? Zorg op de grens tussen wat verantwoordelijkheid is van gemeente of zorgverzekeraar

Soms past een (complexe) hulpvraag van inwoners niet in bestaand aanbod en afspraken van zorg en ondersteuning en moet je doen wat nodig is. In het actieonderzoek ‘maatwerk(budgetten) gemeenten-zorgverzekeraars’ is gekeken hoe zorgverzekeraars en gemeenten kunnen samenwerken rondom het bieden van maatwerk. Hoe bied je hiervoor (financiële) ruimte? Welke stappen moeten hiervoor genomen worden? En hoe ga je hierbij om met de bestaande wet- en regelgeving? Tijdens deze subsessie gaan wij samen met gemeenten, zorgverzekeraars, de VNG, Zorgverzekeraars Nederland en het Ministerie van VWS hier verder over in gesprek.

5. Vier giftige cocktails (over samenhang tussen sociale problematiek)

Bestaanszekerheid eerst! Van ‘’Giftige Cocktails’’ naar het doorbreken van systemen en patronen. Wij presenteren de geleerde lessen uit de doorbraak casus en hoe we hierin reflecteren en samenwerken.

15:40: Plenaire afsluiting en terugblik samen met Arre Zuurmond, voormalig Ombudsman Amsterdam plus presentatie nieuwe editie van het Maatwerk Magazine

Aanmelden kan door een mail te sturen aan annefleur.siebinga@gmail.com o.v.v. ‘Aanmelding 30 juni’. Wil je een specifieke deelsessie bijwonen, laat het ons dan weten. Daarbij is het van belang dat je het mailadres doorgeeft met welke je in zoom inlogt!